Terugblik op pilot Amersfoort: ‘Ontdekken waarvoor werkgever gevoelig is’

Voor de gemeente Amersfoort eindigt per 31 december van dit jaar de pilot Werken naar Vermogen. Welke resultaten heeft dat opgeleverd? Connie de Neef (hoofd afdeling arbeidsintegratie gemeente Amersfoort) blikt terug.

Wat waren precies jullie doelen bij deze pilot?

“Het eerste doel van de pilot was om consulenten, die werken vanuit verschillende regelingen (WAJONG, WIA, WSW, WWB, WIJ), van elkaar te laten leren. We hebben samen onderzocht of het nuttig is om elkaars instrumenten te gebruiken. Daarnaast wilden we een aantal mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam bij reguliere werkgevers plaatsen, al dan niet met loondispensatie.”

Blijvende aandacht nodig voor mensen met arbeidshandicap

Kandidaten met een arbeidshandicap hebben vaak een extra steuntje in de rug nodig, óók als ze naar tevredenheid een baan gevonden hebben. Een overzicht van de leerervaringen van Christianne van Triest, die zich bij de pilot Werken naar Vermogen bezighoudt met kandidaten vanuit de Wajong.

Eerste leerervaring:
Geplaatste kandidaten vanuit de Wajong hebben soms een extra steuntje in de rug nodig.

Op een scholings- en banenmarkt ontmoette Christianne een postbezorgster. Het postbedrijf had net grote reorganisaties aangekondigd. Deze mevrouw werd daar heel erg zenuwachtig van, omdat ze dacht dat ze ontslagen zou worden.

Galina aan de slag in de thuiszorg: ‘Stap voor stap kom ik verder’

Na acht jaar thuiszitten wilde Galina graag aan het werk om in contact te komen met andere mensen. Ondanks haar angststoornissen is dat gelukt: met behoud van haar WSW-indicatie werkt ze nu als huishoudelijke hulp in de thuiszorg.

Galina is afkomstig uit Oekraïne. Na haar komst in Nederland deed ze vrijwilligerswerk bij de thuiszorg en een bejaardenhuis, maar ze wilde ook weer in een betaalde baan aan de slag. “Ik wil graag met mensen communiceren”, zegt Galina. “Ik vind het fijn om een praatje te maken. Thuis kun je dat niet.”

Contacten leggen is voor Galina echter niet vanzelfsprekend. Ze kampt met enkele angststoornissen, die ingrijpende gevolgen hebben voor haar sociale leven. Tot voor kort durfde ze niet naar buiten te gaan of een gesprekje aan te knopen. Dat gaat nu een stuk beter, maar liften en andere dichte ruimten met weinig daglicht maken haar nog steeds bang en depressief.

Jobhunter Jurn van Middelaar: ‘We hoeven toch geen astronaut te leveren!’

Jobhunter Jurn van Middelaar van het Werkgeversservicepunt 033 houdt van het intensieve samenspel met bedrijven om cliënten aan een baan te helpen. “Ik leg net zo lang contacten over een mogelijke plaatsing totdat er ineens zaken gedaan kunnen worden.”

Jurn van Middelaar bemiddelt kandidaten met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. In de meeste gevallen komen zijn cliënten van het UWV of van de gemeente vanuit de wet Werken naar Vermogen. Hij kijkt wat voor werk het beste bij hen past, geeft coaching en legt contacten met mogelijke werkgevers. “Ik ken de regionale markt en begrijp de doelgroep.”

Een nieuwe baan voor Ali: eerst doen, dan praten

Ali is dakloos en kan slecht voor zichzelf zorgen. Paul Spiegelenberg van de gemeente Amersfoort helpt hem zijn leven weer op te pakken en naar werk te begeleiden. “Snel in beweging komen is het belangrijkst.”

Voordat Ali bij de projectgroep Werken naar Vermogen in Amersfoort komt, heeft hij lang op straat gezworven. Hij heeft psychische problemen, financiële schulden en kampt met veel pijn als gevolg van een whiplash.

Paul Spiegelenberg (trajectbegeleider arbeidsintegratie) begeleidt cliënten als Ali naar werk of naar een hoger treetje op de re-integratieladder. Hij is onder de indruk van de ‘bak ellende’ die Ali over zijn leven uitgestort heeft gekregen. Hij had bij een slachtbedrijf gewerkt, maar hier werkte hij zich hier nog verder in de nesten. Als er iets zwaars getild moest worden deed Ali dat zonder morren, ook al kon zijn lichaam dat niet meer aan. Nee zeggen om zichzelf te beschermen, daar had hij grote moeite mee.

Training voor re-integranten: Ontdekken welke kwaliteiten je nog meer in huis hebt

Erna van der Geer is hoofd van de centrale afdeling werving en re-integratie van Vivium Zorggroep. Zij schakelde Christianne van Triest van de projectgroep Werken naar Vermogen in Amersfoort in voor een empowermenttraining aan re-integranten.

Met je afdeling zorg je ervoor dat medewerkers die langdurig ziek zijn weer opnieuw aan het werk kunnen. Waar liepen jullie tegenaan?

“Met zo’n vierduizend medewerkers bieden wij onder meer woonzorg, verpleeghuiszorg en (gespecialiseerde) thuiszorg aan in de regio Gooi en Vechtstreek. Onze medewerkers kunnen na langdurige ziekte vaak niet terugkeren naar hun eigen werk, omdat het te zwaar geworden is. Ze moeten daarom op zoek naar ander passend werk, maar dat is voor veel medewerkers erg lastig. Ze zijn ooit opgeleid om in de zorg te werken en het kost veel moeite om die knop om te zetten. Het idee dat ze iets anders moeten gaan doen, maakt veel verzet los.

Fred Douma: ‘Bemiddeling van Wajonger blijft maatwerk’

Fred Douma verzorgt als arbeidsdeskundige bij het UWV Werkbedrijf Amersfoort re-integratietrajecten voor Wajongers. Hij laat zijn licht schijnen over zijn huidige aanpak en de toekomstige veranderingen bij de invoering van de wet Werken naar Vermogen.

Het is steeds belangrijker om te voorkomen dat Wajongers aan de kant zitten met alleen een uitkering. Hoe pakken jullie dat aan?

“We richten ons onder meer op 16- en 17-jarigen, die in de toekomst grote kans hebben om in de Wajong terecht te komen. We hebben daarom in de regio Amersfoort alle scholen voor speciaal onderwijs verdeeld onder de Wajong-arbeidsdeskundigen. Bij de uitstroom hebben we ze meteen in beeld. We ondersteunen ze bij het vinden van een reguliere baan, zodat ze zelfstandig het minimum loon kunnen gaan verdienen.”

Werken naar vermogen betekent: ‘… de mogelijkheden oprekken’ (3)

Werken naar Vermogen kan op velerlei manieren. In deze rubriek laten we werkgevers, partners en andere organisaties aan het woord, die vanuit hun eigen invalshoek invulling geven aan Werken naar Vermogen.

Deel 3:
William Duterlay, eigenaar van patisserie Duterlay in Soest

Werken naar vermogen betekent: ‘…iemand zijn eigen keuzes laten maken’ (2)

Werken naar Vermogen kan op velerlei manieren. In deze rubriek laten we werkgevers, partners en andere organisaties aan het woord, die vanuit hun eigen invalshoek invulling geven aan Werken naar Vermogen.

Deel 2:
Petrus Dispa, directeur re-Activate in Hilversum, actief in de regio Amersfoort

Wat doen jullie?

“Van huis uit zijn we een re-integratiebureau voor hoger opgeleiden en 35-plussers, voornamelijk mensen met complexe dossiers. Iemand die bijvoorbeeld hersteld was van kanker en weer aan het werk wil, maar nog iedere dag moe is en een hele andere visie op de waarde van het leven en zijn eigen identiteit heeft gekregen. Of mensen met alcoholproblemen of schulden, wat vaak ook met meerdere andere problemen gepaard gaat.

Als iemand veel individuele aandacht nodig heeft, kom je niet uit met de bestaande budgetten, die ook nog eens allemaal uit verschillende potjes moeten komen. We hebben veel meters in de modder gemaakt om onze weg hierin te vinden. Het lijkt alsof je met kneusjes werkt, maar in onze eigen kennissenkring zitten mensen wiens leven net zo goed binnen een jaar ruw verstoord kan worden. Tegelijkertijd hebben deze mensen allemaal het volle vermogen om bij te dragen aan onze maatschappij.”

Wat onderscheidt jullie aanpak van andere initiatieven?

“De reguliere zorg biedt geen aanpak voor deze groep, terwijl toeleiding naar werk vaak nog niet aan de orde is. We hebben ons ontwikkeld tot een zorginstelling in combinatie met een re-ïntegratiebedrijf, waarin de vraag van de cliënt centraal staat. Rondom deze hulpvraag organiseren we de beschikbare middelen. We horen in volle breedte iemands verhaal en gaan daarmee aan de slag. Dat kan fysiotherapie zijn, maar ook energiemanagement, schuldsanering, lifestylecoaching en het inschakelen van jobhunters.”

Wat betekent voor jullie ‘werken naar vermogen’?

“We kijken wat er wel kan en proberen dat uit te bouwen. Ons motto is: zelf kiezen werkt. Vanuit vrije wil laten we mensen verantwoordelijkheid nemen voor leven en werk, onder welke omstandigheden dan ook. Dat maakt mensen krachtig, bewust van hun drijfveren en talenten. Uit ons onderzoek blijkt dat mensen dit inderdaad flexibeler maakt en ervoor zorgt dat ze beter omgaan met veranderingen. Daar zijn we best trots op.

Dit motto sluit heel goed aan bij de projectgroep Werken naar Vermogen in de gemeente Amersfoort. Mensen met een complexer dossier kunnen vanuit hun eigen identiteit toch een bijdrage leveren. Het activeren van iemands eigen vermogen staat voor ons centraal, zodat iemand zo snel mogelijk weer aan het werk gaat.”

Eerdere aflevering uit deze rubriek:

• 1. Werken naar vermogen betekent: als je iets wil en kan, dan lukt het.

Werken naar vermogen betekent: ‘…als je iets wil en kan, dan lukt het’ (1)

Werken naar Vermogen kan op velerlei manieren. In deze rubriek laten we werkgevers, partners en andere organisaties aan het woord, die vanuit hun eigen invalshoek invulling geven aan Werken naar Vermogen.

Deel 1:
René Brink, trajectbegeleider bij de gemeente Amersfoort

Wat doe je?

“Ik werk aan het project Werk Mee, een vorm van vrijwilligerswerk voor mensen met een bijstandsuitkering die op grote afstand van de arbeidsmarkt staan. Bij een aantal deelnemers is duidelijk dat ze nooit aan een betaalde baan komen. Zij hebben op deze manier een zinvolle activiteit. Voor een andere groep is het vrijwilligerswerk een opstart in de richting van de arbeidsmarkt. Bij Werk Mee zijn ze een paar keer in de week actief, komen weer in een werkritme en doen werkervaring op.”

Wat onderscheidt jullie aanpak van andere initiatieven?

“We leveren niet een werknemer aan een werkgever, maar kijken heel nadrukkelijk wat bij onze cliënt past. Als iemand met hangen en wurgen naar zijn werk gaat, houdt hij dat toch niet lang vol. Het voornaamste punt waar we mee te maken hebben is dat de problemen bij de deelnemers zelf te groot zijn. Maar als de werkplek klopt bij de cliënt, zie je soms kleine wondertjes.
Zo dacht een vrouw wat in de kinderopvang te gaan doen. Ik stelde voor of ze gastvrouw wilde worden bij een museum, want daar zag ik een match in. Ze heeft daar nu tot volle tevredenheid een betaalde baan. Deze baan is weliswaar gesubsidieerd, maar het gaat toch om een herintreedster, die jarenlang niet had gewerkt.
De bijstand wordt vaak gezien als het ‘afvalputje’ aan de onderkant van de arbeidsmarkt, maar we werken ook met hoger opgeleiden die bijvoorbeeld door een scheiding of andere persoonlijke tegenslag in de bijstand terecht gekomen zijn. Het gaat dus om mensen met veel verschillende niveaus.”

Wat betekent voor jou ‘werken naar vermogen’?

“Soms krijg ik een verzoek van de projectgroep Werken naar Vermogen om een klant in mijn projecten mee te laten draaien. Uit welke regeling mensen komen, maakt mij niet zoveel uit; ik zie het verschil niet zo. De uitdaging blijft steeds om de afstand naar de arbeidsmarkt te overbruggen.In die zin verandert Werken naar Vermogen voor mij niet zoveel aan mijn werk, ook niet als er in de toekomst één wet zou zijn voor de onderkant aan de arbeidsmarkt. Ik blijf het liefst vanuit mijn huidige invalshoek opereren, want dat werkt hartstikke goed. Als je iets wil en kan, dan lukt het.”