Terugblik op pilot Amersfoort: ‘Ontdekken waarvoor werkgever gevoelig is’

Voor de gemeente Amersfoort eindigt per 31 december van dit jaar de pilot Werken naar Vermogen. Welke resultaten heeft dat opgeleverd? Connie de Neef (hoofd afdeling arbeidsintegratie gemeente Amersfoort) blikt terug.

Wat waren precies jullie doelen bij deze pilot?

“Het eerste doel van de pilot was om consulenten, die werken vanuit verschillende regelingen (WAJONG, WIA, WSW, WWB, WIJ), van elkaar te laten leren. We hebben samen onderzocht of het nuttig is om elkaars instrumenten te gebruiken. Daarnaast wilden we een aantal mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt duurzaam bij reguliere werkgevers plaatsen, al dan niet met loondispensatie.”

Patrick Prinsen: ‘Voor Lies is het glas weer half vol’

Patrick Prinsen (werkcoach voor cliënten uit de wia, wao en ww) van het UWV hielp zijn cliënte Lies aan een stageplek bij een kledingherstelbedrijf. Zonder de tip van het Amersfoortse leerwerkbedrijf Amfors was dat niet gelukt.

“Binnen de pilot Werken naar Vermogen bespreken we als projectteam hoe we onze cliënten verder kunnen helpen op weg naar een baan. We helpen allemaal mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, maar vanuit verschillende regelingen en vanuit verschillende organisaties: de gemeente Amersfoort, het UWV, het Werkgeversservicepunt en leerwerkbedrijf Amfors.

Galina aan de slag in de thuiszorg: ‘Stap voor stap kom ik verder’

Na acht jaar thuiszitten wilde Galina graag aan het werk om in contact te komen met andere mensen. Ondanks haar angststoornissen is dat gelukt: met behoud van haar WSW-indicatie werkt ze nu als huishoudelijke hulp in de thuiszorg.

Galina is afkomstig uit Oekraïne. Na haar komst in Nederland deed ze vrijwilligerswerk bij de thuiszorg en een bejaardenhuis, maar ze wilde ook weer in een betaalde baan aan de slag. “Ik wil graag met mensen communiceren”, zegt Galina. “Ik vind het fijn om een praatje te maken. Thuis kun je dat niet.”

Contacten leggen is voor Galina echter niet vanzelfsprekend. Ze kampt met enkele angststoornissen, die ingrijpende gevolgen hebben voor haar sociale leven. Tot voor kort durfde ze niet naar buiten te gaan of een gesprekje aan te knopen. Dat gaat nu een stuk beter, maar liften en andere dichte ruimten met weinig daglicht maken haar nog steeds bang en depressief.

Eén aanspreekpunt voor werkgevers in regio Amersfoort

De Amfors Groep heeft zich aangesloten bij de projectgroep Werken naar Vermogen in Amersfoort. Samen met de inbreng van het Werkgeversservicepunt 033 en de gemeente Amersfoort betekent dat er nu een sterke combinatie is van organisaties, waar werkgevers in de regio terecht kunnen met hun personele vraagstukken.

Wat merken werkgevers van deze krachtenbundeling?

Esther van der Laan (accountmanager Amfors): “De vraag van de werkgevers staat bij dit samenwerkingsverband centraal. Zij krijgen hiermee een goed uitgeruste one-stop-shop. We bundelen onze kennis rondom allerlei personeelsvraagstukken – afkomstig van maar liefst drie deskundige organisaties.”

De One-stop-shop, hoe ziet dat eruit?

Esther: “Alles is nu centraal op één plek georganiseerd, waardoor de werkgever niet meer rond hoeft te shoppen. Het Werkgeversservicepunt – een gezamenlijk initiatief van gemeente en UWV – is daarbij een belangrijk uitvoeringsonderdeel. Amfors en WSP trekken nu meer samen op. Deze regionale samenwerking is efficiënter en effectiever dan als we zelfstandig blijven opereren. Daarnaast is het netwerk van de drie organisaties samen veel uitgebreider dan van een organisatie alleen. We kunnen dus in een breder kader zoeken naar werknemers, maar ook naar mogelijkheden voor werkgelegenheid.”

Vijf tips om hoger opgeleide Wajongers beter aan het werk te helpen

Christianne van Triest van de projectgroep Werken naar Vermogen weet uit eigen ervaring hoe lastig het is om als jong gehandicapte met een HBO-opleiding aan een passende baan te komen. Inmiddels weet ze ook hoe het beter kan: vijf tips.

Tip 1: Faciliteer Wajongers bij het vinden van een baan op hun eigen niveau.

Mensen met een handicap hebben vaak meer tijd nodig dan andere kandidaten om aan een geschikte baan te komen. Daar kunnen ze best extra hulp bij gebruiken, vindt Christianne (accountmanager WAJONG en WIA voor het project Werken naar Vermogen in Amersfoort). Voor jonge mensen met een MBO-opleiding en hoger is ze van plan een ‘working class’ op te richten, die hen daarin bij staat. “Een werkzoekende is de eerste drie maanden vol goede moed, maar daarna wordt het moeilijk. Als je een plek creëert om die gevoelens te ventileren, ben je minder eenzaam.”
Christianne merkte zelf hoe haar klasgenoten na het behalen van hun HBO-diploma vrij snel een baan verwierven. “Dat was nog niet hun droombaan, maar het was wel werk dat als opstapje kon dienen om door te groeien. Ondertussen zat ik thuis en kwam niet verder. Een klein baantje vinden bleek voor mij net zo lastig als een gewone baan. In groepsverband kun je samen verder komen.”

Tip 2: Laat Wajongers als ZZP-er aan de slag gaan, promoot het en maak de regels hiervoor makkelijker.

“Een sollicitatie is een blind date tussen twee mensen die elkaar niet kennen maar wel meteen een oordeel over elkaar geven”, zegt Christianne. “Een werkgever ziet allereerst een persoon voor zich met een handicap, wat zorg en onzekerheid meebrengt. Doordat een werkgever vaak niet durft door te vragen en niet weet hoe hiermee om te gaan, wordt de persoon met een arbeidshandicap vaak al afgewezen. Voor Wajongers is de selectiedrempel extra hoog.”
‘Mensen met pukkeltjes’ zouden zich daarom niet voor moeten stellen in een sollicitatiegesprek, vindt ze. Het werkt veel beter om hoger opgeleide Wajongers als ZZP-er aan de slag te laten gaan en op een natuurlijke manier in contact te brengen met opdrachtgevers. Als accountmanager bij het Werkgeversservicepunt 033 adviseert ze werkgevers een tijdelijke klus aan te bieden. “Probeer het veertien dagen en beslis dan wat je er van vindt. Het inhuren van een zelfstandige vormt geen risico voor een organisatie. De regels voor Wajongers moeten dan wel vereenvoudigd worden en beter afgestemd worden op de belastingwetgeving.”

Tip 3: Breng als Wajonger begrip op voor de werkgever.

Christianne vindt dat jong gehandicapten zelf ook begrip moeten opbrengen voor de positie van de werkgever. “Wij weten zelf heel goed om te gaan met onze handicap en de beperkingen en mogelijkheden die daar bij horen. Ik heb een aantal vrij zware interimklussen gedaan. Maar toch vragen opdrachtgevers of werkgevers zich vaak af hoe ik dat toch doe. Dat gebeurt ook uit zorg: mensen vragen zich af of zoiets niet te zwaar voor me is. Hoe ik bij brand uit het pand gered moet worden bijvoorbeeld, of ze weten niet of er aanpassingen nodig zijn. Je moet er zelf open in staan en begrijpen dat het moeilijk is om voor jou te kiezen.”
Dat betekent ook dat je als jong gehandicapte moet leren om niet te oordelen over de ander. “Je denkt al gauw: ze willen me niet. Maar wie zijn ‘ze’? Je komt met deze gedachte geen stap verder. Je kunt beter respect hebben voor iemand die in zijn dagelijks leven nooit met een gehandicapte persoon te maken heeft gehad en gewoon niet beter weet. Je zult deze mensen moeten helpen om jouw positie en mogelijkheden te begrijpen.”

Tip 4: Geef als werkgever opdrachten aan sociale bedrijven.

Als bedrijf hoef je niet altijd zelf een Wajonger of een andere werknemer met een arbeidshandicap in dienst te nemen om ze toch te kunnen helpen. In een sociale economie gaat het niet alleen om mensen die je zelf op de loonlijst hebt staan, maar ook om het geven van opdrachten aan sociale bedrijven of aan ZZP-ers of ondernemers met een handicap.
De gemeente Amersfoort vraagt aan zijn leveranciers om een bepaald deel van de aanneemsom in te zetten voor de onderkant van de arbeidsmarkt. “Dat kun je wat mij betreft ook creatief oplossen”, zegt Christianne. “Amfors Groep zit om opdrachten te springen, dus je kunt je mailings ook door Amfors laten verzorgen.”
Ze heeft nog meer tips: haal je gebak bij Downey’s in Amersfoort, waar mensen met een verstandelijke beperking werken. Gebruik je lunch bij De Onthaasting, ook een restaurant met werknemers uit de onderkant van de arbeidsmarkt. Of sponsor een evenement voor deze doelgroep. “Je moet het een organisatie niet te lastig maken om invulling te geven aan maatschappelijk verantwoord ondernemen. Zo kunnen bedrijven en de mensen die er werken wennen aan mensen met een handicap en werk. Daarmee wordt de drempel lager om mensen met een arbeidshandicap ook zelf in dienst te nemen”

Tip 5: Help mensen niet aan een baantje, maar aan een loopbaan.

“We proberen als projectgroep om mensen te plaatsen in een duurzame baan die bij hen past”, zegt Christianne. “Dat is het beste voor alle partijen. Maar op een of andere manier worden wij als jong gehandicapten gemakkelijk in een klein baantje gestopt. Misschien schatten we onszelf te hoog in, maar anderen plaatsen ons vaak te laag. De hoger opgeleide Wajongers komen na een jaar of tien op plekken waar ze invloed hebben op het aanname beleid van het bedrijf waar zij werken; zij zijn de werkgevers voor de toekomst. Omdat zij werken in bedrijven, wordt het minder moeilijk om ook laag opgeleide mensen met een handicap aan te nemen. Maar dan moeten we ze nu wel de kans geven om ervaring op te doen. Dat betekent een duurzame baan, waarin ze kunnen doorgroeien. Elke grote organisatie zou bijvoorbeeld een trainee-plaats moeten openstellen voor een Wajongere.”